ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΝΑΟΣ ΤΙΜΙΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ

Ο τίμιος Πρόδρομος , πολιούχος και προστάτης της Ξάνθης. Ο ναός αφιερωμένος στον προστάτη της πόλης μας , χτίστηκε τα χρόνια 1836 έως 1839 σε μια εποχή αναστατώσεων στη Θράκη λόγω Τούρκων. Είναι περίεργο το γεγονός ότι επιτράπηκε το χτίσιμο της εκκλησίας αυτής από τον Τούρκο διοικητή της περιοχής. Οι ερευνητές πιστεύουν πως ο διοικητής αυτός ή ήταν φιλέλληνας ή δωροδοκήθηκε από πλούσιους Ξανθιώτες. Στην εκκλησία ανακαλύφθηκε μαρμάρινη πλάκα με επιγραφή της εποχής των Κομνηνών. Την εποχή εκείνη , αρχιερέας του Ναού ήταν ο Πατέρας Ευγένιος , του οποίου ο τάφος βρίσκεται σήμερα στον κυρίως ναό , δίπλα στο δεξί αναλόγιο. Η περιοχή γύρω από το ναό του Τιμίου Προδρόμου ήταν παλιά το κέντρο της παλιάς πόλης. Δίπλα σε αυτόν Βρίσκεται το Επισκοπείο και τα Εφημέρεια , δηλαδή τα σπίτια για τους εφημέριους , νεοκλασικά κυρίως κτίρια. Το 1980 έγινε αλλαγή οροφής στον ναό , μόνο από μέσα και αυτό λόγω των καταστροφών που είχαν προκαλέσει με τις λεηλασίες του οι Βούλγαροι. Οι Βούλγαροι , επίσης , κατά την αποχώρηση τους το 1944 άφησαν μόνο λίγα κειμήλια και άλλα εκκλησιαστικά αντικείμενα στον ναό. Τα άλλα τα πήραν φεύγοντας μαζί τους. Αυτά που υπάρχουν σήμερα προέρχονται από δωρεές Ξανθιωτών πλουσίων ή μη που θέλησαν να εμπλουτίσουν εκ νέου τον ναό. Ο ναός ακολουθεί ρυθμό βασιλικής σε σειρές κιόνων , χωρίς τρούλο. Οι εικόνες είναι ξύλινες στο σύνολο τους και χρονολογούνται γύρω στο 1780. Είναι όλες τους σε καλή κατάσταση , κυρίως αυτές του μεγάλου εικονοστασίου. Το τέμπλο αποτελείται από 6 παλιές εικόνες Βυζαντινής τέχνης ενώ οι υπόλοιπες είναι σλαβικής τέχνης. Οι υπόλοιπες εικόνες του ναού είναι αυστηρής βυζαντινής τέχνης. Η εικόνα της Αποτομής του Κυρίου , της γέννησης του τιμίου Προδρόμου και της Παναγίας είναι σλαβικής τέχνης από την Ρωσία. Το ιερό είναι ιστορημένο με σύγχρονες αγιογραφίες , ενώ τον τρούλο του ιερού στολίζει μια αγιογραφία της Παναγιάς. Ο ναός είναι τρισυπόστατος , έχει δηλαδή τρεις ’γιες Τράπεζες στο ιερό του. Κεντρική ’για Τράπεζα είναι του τιμίου Προδρόμου , δεξιά είναι του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου και αριστερά του Νεομάρτυρα Αγίου Γεωργίου Ιωαννίνων. Η τελευταία ανακαίνηση που έγινε στον ναό ήταν το 1995 – 1996. Σ’ αυτήν έγιναν εκ νέου οι πόρτες , τα παράθυρα , οι κολώνες και το τέμπλο αντικαταστάθηκε με καινούργιο ξύλινο και σκαλιστό. Τέλος με την πρόσφατη αυτή ανακαίνιση , ανακαινίστηκε και το καμπαναριό και τοποθετήθηκαν σε αυτό 5 καμπάνες. Ο ναός γιορτάζει 2 φορές τον χρόνο. Στις 24 Ιουνίου που είναι η γέννηση του τιμίου Προδρόμου και στις 29 Αυγούστου που είναι η αποτομή της κεφαλής του τιμίου Προδρόμου. Την ημέρα της γιορτής του , λιτανεύεται η εικονα του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου σε κεντρικό δρόμο της Ξάνθης. Κόσμος πολύς από ντόπιους και ξένους συγκεντρώνεται και παρακολουθεί μ’ ευλάβεια τη λιτανία που σταματά στην κεντρική πλατεία της Ξάνθης κάτω από το παλιό ρολόι.