Συνεντεύξεις

Χαρίκλεια Μαργαριτοπούλου «Οι γυναίκες πρέπει να τολμούν»

Πρόεδρος του Ερυθρού Σταυρού της Ξάνθης, δημοτική σύμβουλος επί σειρά ετών και αντιδήμαρχος, πρόεδρος του Οδοντιατρικού συλλόγου για 2 θητείες, πλούσια κοινωνική δράση με το Λύκειο Ελληνίδων και ταυτόχρονα εργαζόμενη επιστήμων [οδοντρίατρος] και μητέρα 3 παιδιών.

Συναντήσαμε την κα Μαργαριτοπούλου στο ιατρείο της και συζητήσαμε μαζί της για την δράση της στον Ερυθρό Σταυρό για τις δυσκολίες που αντιμετώπισε και αντιμετωπίζει ως γυναίκα που εμπλέκεται σε τόσες δράσεις και για τα αισθήματα που νιώθει βλέποντας όλα αυτά τώρα.

Πείτε μας μερικά πράγματα για σας.

Γεννήθηκα στην Ξάνθη και τελείωσα το γυμνάσιο εδώ τότε ήταν μόνο γυμνάσιο δεν υπήρχε λύκειο. Πήγα στην αρχή Βιέννη για ένα χρόνο στην φαρμακευτική επέστρεψα στην Ξάνθη όπου παντρεύτηκα το Τηλέμαχο Μεταλληνό και φύγαμε μαζί για το Μόναχο.Εγώ είχα πάρει πλέον τον δρόμο της οδοντιατρικής και ο σύζυγός μου στην παιδαγωγική ακαδημία και σύγχρονος στην μουσική. Στο Μόναχο γεννήθηκε και ο γιος μου και μετά γυρίσαμε στην Ξάνθη.

Γιατί στην Ξάνθη;

Υπήρχαν πολλές επιλογές. Η πρώτη ήταν να μείνουμε στην Γερμανία που το έκαναν πολλοί τότε και μάλιστα ζητούσαν γιατρούς [οδοντιάτρους] και αμείβονταν καλά. Η δεύτερη να μείνουμε στην Θεσσαλονίκη. Τότε έπρεπε να δώσουμε εξετάσεις για 14 μαθήματα και είχα μια πρόταση από το τμήμα στοματολογίας εκεί. Η Ξάνθη ήταν αυτή που προσωπικά με τραβούσε περισσότερο. Ένιωθα ότι αγαπούσα τόσο πολύ τον τόπο μου που ήταν αδιανόητο να ζήσω σε μια άλλη πόλη. Ο σύζυγός μου ήταν δάσκαλος και είχε παραιτηθεί με άδεια άνευ αποδοχών, πέρασαν τα χρόνια και δεν μπορούσε πια να προσληφθεί ξανά. Τότε ήταν μια ευκαιρία να πάμε σε μια μεγάλη πόλη, ήρθαμε όμως στην Ξάνθη και ξεκινήσαμε ένα αγώνα ο καθένας στον τομέα του. Να μην ξεχνάμε ότι ο Τηλέμαχος Μεταλληνός έκανε τις πρώτες χορωδίες και ήταν ο δημιουργός του Δημοτικού Ωδείου ενώ εγώ στον δικό μου τομέα ασχολήθηκα με την πολιτική. Ήταν η εποχή που δεν έβγαιναν ντόπιοι επιστήμονες, μιλάμε για τα τέλη του ’60. Τότε άρχισαν να έρχονται πίσω οι πρώτοι επιστήμονες και πολύ λίγες γυναίκες ανάμεσα σ’ αυτούς. Έτσι τότε ένιωσα την ανάγκη για προσφορά μετά από πολλές προσκλήσεις και προκλήσεις.

Πώς ξεκίνησε η συγκεκριμένη δράση με τον Ερ. Σταυρό;

Μέχρι την δεκαετία του ’70 δεν ήξερα πολλά γι’ αυτό. Ήξερα ότι υπήρχε ένα τμήμα εδώ αλλά χωρίς να προβάλλει το έργο του. Ήταν πρόεδρος τότε ο μακαριστός Μητροπολίτης Αντώνιος. Κάποτε χρειάστηκαν άτομο για να γίνει πρόεδρος της εφορίας. Υπήρχε ένα τμήμα της νοσηλευτικής και εκεί, στην εφορία, δεν ξέρω τι είχε συμβεί και δεν υπήρχε πρόεδρος. Πρόεδρο συνήθως βάζανε κάποιον γιατρό και έτσι ήρθαν κάποιες εθελόντριες και μου έκαναν την πρόταση. Για μένα ήταν τιμητική η πρόσκληση αυτή να ενταχθώ στις τάξεις του Ερυθρού Σταυρού και την αποδέχθηκα παρόλο που εκείνη την εποχή ασχολούμουν με το Λύκειο Ελληνίδων, το Σοροπτιμισμό, ήμουν και σε κομματική οργάνωση την ΝΟΔΕ. Εντούτοις ο Ερυθρός Σταυρός ήταν ένα ιδανικό που με άγγιζε ίσως περισσότερο. Από τότε λοιπόν, το 1978, βρίσκομαι στον Ερυθρό Σταυρό.

Ο Ερυθρός Σταυρός δημιουργήθηκε εδώ το 1922, όταν απελευθερώθηκαν οι νέες χώρες, είναι το πρώτο τμήμα στην Ξάνθη. Βασίζεται καθαρά στον εθελοντισμό. Έτσι το Δεκέμβρη του 1939 γίνεται μια πρώτη σειρά εθελοντριών αδερφών, σημαδιακά θα έλεγε κανείς αφού το ’40-’41 εμπλεκόμαστε στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η παρουσία του όμως στην περιοχή είναι έντονη από το 1897 που ιδρύθηκε μέχρι το 1922. Έρχεται όταν γίνεται η μικρασιατική καταστροφή, βοηθάει στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, φτάνει μέχρι την Σμύρνη. Οι εθελόντριες αυτής της πρώτης σειράς είναι αυτές που θα βρεθούν και στην πρώτη γραμμή του πολέμου μέχρι την Κορυτσά και θα προσφέρουν την εθελοντική τους βοήθεια. Όταν δε γίνεται η απελευθέρωση υπάρχει εδώ στρατιωτικό νοσοκομείο όπου η έλλειψη σε προσωπικό είναι μεγάλη, οι εθελόντριες αδερφές είναι αυτές που προσφέρουν τις υπηρεσίες τους. Ιδρύεται τότε και ένα ιατρείο του Ερυθρού Σταυρού, γίνονται αιμοδοσίες, γυρνάει στα χωριά και προσφέρει τις υπηρεσίες του.

Εγώ αναλαμβάνω την εφορία το 1978 όπως σας είπα. Υπάρχουν εθελόντριες αλλά δεν υπάρχει χώρος. Μας έδωσαν τότε στα υπόγεια του διοικητηρίου ένα γραφείο, που μας το ξαναπήραν αργότερα και αρχίζει και γίνεται πιο έντονη η κίνηση του τμήματος. Κάνουμε δύο νέες σειρές εθελοντριών αδερφών, γιατί έπρεπε να έρθει από τα κεντρικά διδάσκουσα να διδάξει τις εθελόντριες και το 1995 αναλαμβάνω πλέον την προεδρία μετά τον θάνατο του τότε Μητροπολίτη μας. Γίνεται το 1996 το πρώτο Πανθρακικό συνέδριο του Ερυθρού Σταυρού και το πρώτο που γίνεται στην ιστορία εκτός Αθηνών. Έρχονται εδώ ο πρόεδρος όλο το συμβούλιο και όλες οι υπηρεσίες του Ερυθρού Σταυρού, ενθουσιάζονται και ξεκινούμε κι εμείς μια καινούργια περίοδο με το τμήμα των Σαμαριτών και το τμήμα της Κοινωνικής Πρόνοιας.

Η Τράπεζα της Ελλάδος, ύστερα από ενέργειες του τότε διευθυντού του κ. Οικονομόπουλου, μας δίνει το κτήριο αυτό στην Βενιζέλου 1 το οποίο όμως βρίσκεται σε άθλια κατάσταση. Προσπαθούμε να βελτιώσουμε τους χώρους με χρήματα που μας δίνει η κεντρική διοίκηση, διάφοροι φορείς και συντοπίτες και το φτιάξαμε ώστε να είναι λειτουργικό. Εξωτερικά βέβαια έχει ακόμα πολλές ατέλειες αλλά πιστεύουμε ότι κάποια στιγμή κάποιος φορέας θα μας βοηθήσει να τελειώσουμε τις απαραίτητες εργασίες.

Έχουμε λοιπόν αυτή τη στιγμή 3 τμήματα στο περιφερειακό τμήμα της Ξάνθης. Το τμήμα της νοσηλευτικής που σ’ αυτό αποκλειστικά δεχόμαστε γυναίκες από 18-55 ετών που έχουν τελειώσει το λύκειο. Γίνεται μια εκπαίδευση, θεωρητική και πρακτική 3 μηνών και 150 ωρών αντίστοιχα. Στους Σαμαρίτες δεχόμαστε τόσο άνδρες όσο και γυναίκες από 18-35. Εδώ οι περισσότεροι είναι άνδρες καθώς χρειάζεται σωματική δύναμη. Το τμήμα αυτό ασχολείται με την διάσωση, παροχή πρώτων βοηθειών. Είναι αυτοί που σε μια πλημμύρα, καταστροφή θα μπουν πρώτοι. Τέλος στην κοινωνική πρόνοια που κι αυτή απαρτίζεται από άνδρες και γυναίκες εθελοντές υπάρχει εκπαίδευση που πρακτική γίνεται στο νοσοκομείο σε συνεργασία με τον κοινωνικό λειτουργό και στο ψυχολογικό κέντρο. Έχουμε μια νοσηλεύτρια και ένα κοινωνικό λειτουργό που κάνουν τα μαθήματα και είναι έμμισθοι ενώ όλοι άλλοι είμαστε εθελοντές. Ο αρχηγός και υπαρχηγός των Σαμαριτών, που είναι υπεύθυνοι όλης της εκπαίδευσης είναι κι αυτοί εθελοντές.

Σήμερα το πρόγραμμα της νοσηλευτικής που είναι διδασκαλία των πρώτων βοηθειών ξεκινάει από τα πιο απομακρυσμένα χωρία και φτάνει μέχρι τον κάμπο. Εκεί γίνεται αγωγή υγείας και μαθαίνονται ορισμένα πρακτικά πράγματα όταν θα παραστεί ανάγκη να μπορούν να προσφέρουν. Επίσης από εργοστάσια, ξενοδοχεία μας ζητούν να εκπαιδεύσουμε το προσωπικό τους ώστε να ξέρει τι να κάνει τις πρώτες στιγμές μέχρι να έρθει ο γιατρός.

Πόσο δύσκολο είναι για μια εργαζόμενη μητέρα να ασχολείται με όλα αυτά.

Όλα έχουν ένα τίμημα. Κάτι θα χάσεις. Είτε από τη δουλειά σου, είτε από το χρόνο σου. Όταν τα παιδιά ήταν μικρά είχα την μητέρα μου, με βοηθούσε, ποτέ τα παιδιά δεν ήταν μόνα τους. Πάντα έρχεται μια στιγμή που δεν ξέρουμε τι να κάνουμε και τότε άλλος επιλέγει ένα περίπατο, άλλος μια συγκέντρωση εγώ επέλεξα την κοινωνική δράση. Ήταν και είναι κάτι που με γεμίζει και αυτό είναι το σημαντικό. Σίγουρα είναι δύσκολο όμως είναι μια διέξοδος ιδιαίτερα εδώ στην επαρχία.

Τι προβλήματα είχατε παλαιότερα ως γυναίκα που κατείχε κάποιο πόστο;

Ο τόπος μου πιστεύω ότι μου ανταπέδωσε την αγάπη που του είχα. Κάποτε μάλιστα μιλούσα σε μια συμφοιτήτρια μου από την Θεσσαλονίκη με τόση αγάπη για την Ξάνθη που όταν ήρθε εδώ αισθάνθηκε απογοητευμένη γιατί είδε κάτι διαφορετικό από αυτό που περιέγραφα. Στα δικά μου τα μάτια φυσικά την έβλεπα σαν την πιο όμορφη πόλη της Ελλάδας. Μειονεκτικά δεν ένοιωσα ποτέ σαν γυναίκα, είναι και πως μεγαλώνει κανείς και νομίζω ότι αν θέλουν οι γυναίκες να μην τις διαχωρίζουν στην δουλειά από τους άνδρες τότε έχουν την δυνατότητα να το κάνουν. Είναι στο δικό τους χέρι. Στη ζωή μου δούλεψα σκληρά σαν γυναίκα έκλαψα όμως και σαν γυναίκα και πόνεσα.

Πόσο καιρό θα ασχολείστε ακόμα;

Όσο ο άνθρωπος μπορεί να σταθεί όρθιος και το μυαλό δουλεύει κάτι πρέπει να κάνει. Είτε είναι εργασία, κοινωνική δράση είτε κάτι άλλο. Είναι μια δύναμη που δεν σ’ αφήνει σε ησυχία. Όλα αυτά τα χρόνια ασχολήθηκα με το Λύκειο Ελληνίδων, με τον Οδοντιατρικό σύλλογο ως εκπρόσωπος στην ομοσπονδία μας και πρόεδρος για δύο θητείες. Διετέλεσα για 3 θητείες δημοτική σύμβουλος στο τέλος αντιδήμαρχος. Βλέποντας όλα αυτά τώρα σκέφτομαι ότι η ζωή είναι ένα πέρασμα. Αν μπορεί κανείς να αφήσει ένα χνάρι, ένα λιθαράκι τότε αξίζει τον κόπο.

Ποία είναι η γνώμη σας για την νέα γενιά;

Νομίζω ότι είναι θετικό που τα παιδιά φεύγουν από το σπίτι. Πρώτοι εμείς [οι γονείς] τα κακομαθαίνουμε. Στην δική μου εποχή στις 7 το απόγευμα έπρεπε να είμαστε στο σπίτι, οι στερήσεις ήταν πολλές όμως μεγαλώσαμε μια σωστή γενιά. Τώρα οι νέοι παίρνουν τα πάντα έτοιμα στο πιάτο και έτσι τους στερούμε από οράματα και όνειρα αφού ότι θέλουν το έχουν χωρίς να χρειαστεί να κάνουν πολλά. Πάντα όμως τα παιδιά έχουν ανησυχίες και αυτό φαίνεται και από την προσέλευση νέων παιδιών που έρχονται ως εθελοντές και εθελόντριες να προσφέρουν στον Ερυθρό Σταυρό. Ειδικά για τις γυναίκες πρέπει να τολμούν και να μην το βάζουν κάτω. Μπορεί η φύση να τους έδωσε μειονέκτημα στην σωματική δύναμη όμως έχουν ψυχική δύναμη που τους αρκεί για να καταφέρουν ότι βάλουν στο μυαλό τους. Είναι αναγκαίο να το πιστέψουν αυτό ώστε να πιστέψουν στον εαυτό τους.

Ποιές είναι οι μελλοντικές σας σκέψεις;

Στον Ερυθρό Σταυρό τα πράγματα πάνε πολύ καλά και ένα όνειρο που έχω είναι κάποια στιγμή την πείρα μου από όλες τις δράσεις μου, από την κατοχή ακόμα να τις καταγράψω σε ένα βιβλίο. Ελπίζω να τα καταφέρω.

Περισσότερες πληροφορίες για τον Ερυθρό Σταυρό μπορείτε να βρείτε στο επίσημο site στην διεύθυνση www.redcross.gr

fuego